Ontstekingsreacties
Het is in eerdere blogs al aan de orde gekomen: de ontstekingsreacties van ons immuunsysteem. En de sluimerende ontsteking als oorzaak van welvaartziekten, de belangrijkste doodsoorzaak sinds ca. 1900. Een ontsteking is de normale reactie van ons immuunsysteem op schade aan het lichaam, pijn of ziekteverwekkers die binnendringen zoals bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. We maken onderscheid tussen hete en koude ontstekingen. Hete ontstekingen zijn de ontstekingen ‘zoals het zou moeten werken’ en koude ontstekingen ‘daar zijn we niet op ontworpen’.
Hete ontsteking
De afweerreactie zoals het door moeder natuur bedacht is en hoe ons lichaam geprogrammeerd is, is de hete ontsteking. Het doet zich voor als het lichaam wordt geconfronteerd met een ziekteverwekker van biologische oorsprong (ook wel een pathogeen genoemd), zoals de genoemde bacteriën, virussen, schimmels of parasieten. Er vindt een sterke afweerreactie van het immuunsysteem plaats met als consequentie dat je je ziek voelt en je terug gaat trekken om uit te zieken. Het voordeel daarvan is dat er een lagere kans op besmetting van andere mensen is. Dit heeft de natuur zo geregeld en zo heeft het immuunsysteem meer energie beschikbaar om de aanval op te lossen. Dit gaat gepaard met koorts, zwelling en pijn. Je lichaam heeft gedurende de hete ontsteking een hoger rustmetabolisme dan normaal, ook wel hypermetabolisme genoemd, hetgeen betekent dat er in rust meer energie verbruikt wordt dan normaal. Het immuunsysteem zet alle beschikbare energie in om de ziekmakers uit te schakelen en tot een oplossing van de ontsteking te komen.
Koude ontsteking
De afweerreactie waar ons lichaam níet op geprogrammeerd is, is de koude ontsteking en dit is géén duurzame oplossing, daarom ook wel chronische ontsteking genoemd. Het doet zich voor als het lichaam geconfronteerd wordt met een ziekteverwekker van menselijke oorsprong (ook wel een antropogeen genoemd), dat zijn de dingen ‘die we ons zelf aandoen’. Bijvoorbeeld verkeerde voeding of langdurig stilzitten zonder zitonderbrekingen. Er vind een zwakke afweerreactie van het immuunsysteem plaats met als consequentie niet-permissief gedrag zoals vermijding van lichaamsbeweging en sociaal contact; het lichaam geeft er geen toestemming voor. Hierdoor kan gewichtstoename en onstilbare honger ontstaan en een verlaagd energiegebruik, hypometabolisme genoemd. Dit werkt een chronische laaggradige ontstekingstoestand in de hand. Het immuunsysteem valt terug op een soort noodmaatregel, waardoor de situatie niet veel erger wordt, maar ook niet opgelost wordt. Vandaar dat laaggradige (koude) ontsteking ook wel een stille of sluimerende ontsteking wordt genoemd. Het heeft als consequentie dat allerlei processen in het lichaam ontregeld raken waardoor welvaartziekten ontstaan. Hersenen, spieren en organen leveren energie in ten behoeve van het immuunsysteem die hierdoor continue geactiveerd blijft, dat brengt uiteraard allerlei klachten met zich mee.
Oplossing
Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen, maar de westerse leefstijl neemt nu eenmaal met zich mee dat we in de situatie zitten dat zo’n beetje iedereen in meer of mindere mate laaggradig ontstoken is. Het jaartal 1900 werd al even genoemd. Voor die tijd overleed de mens met name aan infectieziekten, na die tijd aan welvaartziekten. Dat heeft te maken met de uitvinding van penicilline als behandeling tegen bacteriële infecties waardoor we hier minder snel aan overleden. In dezelfde periode werd industrieel bewerkte voeding geïntroduceerd, waaronder geraffineerde suiker en geraffineerde plantaardige oliën. Deze relatief goedkope oliën worden (net als suiker) veelvuldig gebruikt in (hoog)bewerkte voedingsproducten. Er zitten veel omega 6-vetzuren in en die hebben een ontstekingsbevorderende werking. Omdat we hiervan in ons westerse dieet zoveel meer binnen krijgen dan omega 3-vetzuren (visolie), die een ontstekingsremmende werking hebben, is het lichaam niet in staat om de aanval op te lossen en de koude ontsteking te beëindigen, waardoor deze in stand gehouden wordt op een ‘stabiel’ niveau. Het is de strategie van het lichaam om ervoor te zorgen dat ziekteverwekkers zich slecht kunnen vermenigvuldigen en weinig schade kunnen aanrichten. De oplossing zit ‘m dus, onder andere, in het verminderen van de omega 6 rijke producten, bewerkte producten dus, en het verhogen van de omega 3 rijke producten, vette vis dus of een supplement. Maar er is nog iets dat je zou moeten weten over een ontstekingsbevorderende dan wel een ontstekingsremmende leefstijl.
Leefstijl als (preventief) medicijn
Als de oorzaak van laaggradige ontsteking een verkeerde leefstijl is, dan is de oplossing het verbeteren van je leefstijl. Dit betreft alle vier de leefstijlpijlers; voeding, beweging, ontspanning en zingeving. Dus heb je klachten als gevolg van laaggradige ontsteking en wil je liever geen medicatie slikken maar leren hoe je met leefstijl bij kunt sturen om zo je leven beter te maken? Ik help je er graag bij met een Leefstijl Coachtraject!
Gratis kennismaken
Je bent van harte welkom om kennis te maken op mijn coachlocatie in Het Groene Hart. Centraal gelegen tussen de Randstadsteden. Weg van thuis en weg van de werkvloer op een inspirerende locatie aan de slag met jezelf. Kennismaken kost niks en zo kunnen we ontdekken of ik jouw coach zou kunnen zijn en jij mijn cliënt. Doe het meteen via deze link (Kies een datum en tijd) en wie weet maak jij al snel betere keuzes voor een gezondere, ontstekingsremmende leefstijl!