Selecteer een pagina

De rol van cholesterol bij (chronische) stress

door | 27 februari 2023

Bouwsteen

Cholesterol is een bouwsteen voor steroïde hormonen. Dit zijn de hormonen die door de bijnieren en geslachtsklieren worden aangemaakt. Cholesterol is dus een essentieel vetzuur voor de aanmaak van o.a. cortisol, testosteron, oestrogeen en progesteron. Cortisol wordt wel met voorrang aangemaakt omdat we dit nodig hebben om te overleven in levensbedreigende situaties, dus dat gaat logischerwijs voor. Dit heeft als consequentie dat als het lichaam chronische stress ervaart, cholesterol wordt ingezet voor de extra cortisol productie en niet voor de geslachtshormonen. Andersom betekent het ook dat als het veilig is en er dus geen stress maar ontspanning is, cholesterol wel ingezet kan worden voor de productie van bijvoorbeeld geslachtshormonen. Groen licht voor voortplanting! Ten opzichte van overleven is een goede werking van de geslachtsklieren een luxe.

Cholesterol repareert schade

Een verhoogd cholesterol wordt al snel als ‘slecht voor de gezondheid’ bestempeld, maar dat is niet altijd het geval. Het is wel een zogenaamde red flag om te onderzoeken wat de oorzaak zou kunnen zijn. De mythe die inmiddels wel onthuld is, is dat verhoogd cholesterol door het eten van verzadigd vet zou komen. Het lichaam maakt cholesterol namelijk zélf aan, maar een kleine hoeveelheid komt in ons lichaam via voeding. Een verhoogd cholesterol ontstaat maar al te vaak doordat er sprake is van ontsteking of koorts vanwege een infectie. Dit zijn natuurlijke reacties van het immuunsysteem om de ontsteking of infectie op te lossen. Het is wel goed om de oorzaak van de ontsteking(en) onder de loep te nemen. Deze ligt bij de moderne mens meestal bij (chronische) stress voor het lichaam. Denk aan stress door (psycho-emotionele) overbelasting, negatieve mindset, verkeerde voeding, blootstelling aan gifstoffen, te weinig ontspanning, te weinig beweging of te weinig zingeving. Het immuunsysteem komt in actie om de ontstane ontsteking te bestrijden en cholesterol hebben we dan juíst nodig om schade te herstellen aan cellen. Als deze schade er is produceert de lever cholesterol om herstelacties in gang te zetten.

Ontstekingsbevordering

De nare consequentie van de hierboven genoemde mythe is dat we verzadigde vetten zijn gaan vermijden en hebben ingeruild voor een verhoogde inname van (geraffineerde) koolhydraten en geraffineerde plantaardige oliën. Laten deze producten nou juist ontstekingen bevorderen en dus onder de ‘verkeerde’ voeding vallen. Als koolhydraten in grote hoeveelheden gegeten worden, is veel insuline nodig om de glucose in de cellen te brengen en dat kan tot metabool syndroom leiden. Een symptoom hiervan is overmatig buikvet en dat produceert een constante stroom van cytokines die ontstekingsbevorderend zijn. Geraffineerde plantaardige oliën bevatten omega 6-vetzuren die ontstekingsbevorderend werken. Ze zitten niet alleen in die fles zonnebloemolie maar ook in tal van bewerkte producten.

Leefstijl gerelateerd

Sluimerende ontstekingen in ons lichaam hebben vele oorzaken en zijn de bron van chronische welvaartziekten. De oorzaken liggen in de verschillende stressfactoren die hierboven genoemd worden; de oplossing ligt in een leefstijl die ontstekingen afremt. Hart- en vaatziekten kunnen ook ontstaan vanuit ontstekingsreacties en de verhoogde cholesterol die daarmee gepaard gaat is dus niet de oorzaak maar het gevolg ervan. Geef dus niet de brandweer de schuld ervan! Als we de ontstekingen oplossen verdwijnt de noodzaak om meer cholesterol te produceren en wordt de hoeveelheid cholesterol vanzelf lager.

Ontstekingsremmende leefstijl

Een ontstekingsremmende leefstijl gaat over stressreductie, positieve mindset, ontstekingsremmende voeding, vermijding van gifstoffen, voldoende ontspanning, beweging en vooral zingeving. Iemand met genoeg zingeving in zijn leven en voedende sociale contacten kan als vanzelf beter en makkelijker ontspannen en relativeren en heeft meer zin in lichaamsbeweging. Als dat fundament stevig staat kun je je nog best wat ‘leefstijlfouten’ permitteren, omdat het lichaam dan voldoende reserves en veerkracht heeft om ze op te vangen. Klinkt goed toch?

Natuurlijk antibioticum

Nog even een goed woordje voor cholesterol. Naast bouwsteen voor hormonen is cholesterol ook een natuurlijk antibioticum dat groeihormoon aanmaakt. Dat is weer van groot belang voor de aanmaak van testosteron, met name als je ouder wordt. Testosteron heb je nodig om je spiermassa op peil te houden en als je ouder wordt neemt deze vanzelf af. Om gezond en vitaal oud te worden is groeihormoon en dus cholesterol nodig. Niet alleen voor het behoud van spiermassa en andere structuren, maar ook voor hormoonbalans en een goed werking van je energie huishouding. Cholesterolverlagers werken veroudering bevorderend, het slikken ervan heeft vaak bijwerkingen als spierkrampen, vermoeidheid, geheugenverlies en stemmingswisselingen. Een goede reden om eens goed stil te staan bij het innemen van cholesterolverlagers en te onderzoeken of aanpassingen in leefstijl mogelijk en afdoende zijn om deze medicatie te omzeilen.

Leefstijl als (preventief) medicijn

Cholesterol heeft zoveel functies, we kunnen niet zonder. Als het verhoogd is, is dat eerder een signaal om eens onder de motorkap te gaan kijken en je leefstijl eens onder de loep te nemen. Een ontstekingsremmende leefstijl betekent minder stress voor het lichaam en dus minder schade aan het lichaam. Als het lichaam minder schade heeft op te lossen maakt het vanzelf minder cholesterol aan.

Als de oorzaak van (chronische) stress een verkeerde leefstijl is, dan is de oplossing het verbeteren van je leefstijl. Onze natuurlijke stressreactie is gericht op schade aan de buitenkant van ons lichaam, maar de moderne mens lijdt meer aan de binnenkant van het lichaam. Chronische stress verlaagt ons lichaamsbewustzijn, waardoor we verkeerde keuzes maken. Je kunt leren de regie over je gedrag weer terug te pakken. Dit kun je trainen net als een spier. Je kunt je stresstolerantie verbeteren waardoor je beter bestand bent tegen chronische stress. Ik help je daar graag bij met een Leefstijl Coachtraject. Wil je weten of iemand van jouw team, afdeling of organisatie baat kan hebben bij een Leefstijl Coachtraject? Doe dan eens de gratis Quick Scan ‘Grip op burn-out verzuim’  en kom het te weten.

Gratis kennismaken

Je bent van harte welkom om kennis te maken op mijn coachlocatie in Het Groene Hart. Centraal gelegen tussen de Randstadsteden. Weg van thuis en weg van de werkvloer op een inspirerende locatie aan de slag met jezelf. Kennismaken kost niks en zo kunnen we ontdekken of ik jouw coach zou kunnen zijn en jij mijn cliënt. Doe het meteen via deze link (Kies een datum en tijd) en wie weet maak jij al snel betere keuzes voor een gezondere en ontstekingsremmende leefstijl!

Contact

Gun jezelf een beter leven.